اين سرزمين را از آن رو عراق گفته اند كه از ديگر سرزمين هاي عربي پست تر و در نزديكي درياست. كلمه عراق را از « عراق القربه » گرفته اند؛ يعني مشكي كه پايين آن سوراخ است. برخي نيز گفته اند « عراق » جمع « عرق » است؛ به معناي « ساحل دريا » و منظور از آن، ساحل دجله و فرات است كه به هنگام مدّ به سطح دريا مي رسد و به آن وصل مي شود. برخي ديگر معتقدند كه از « عروق الشجر »(ريشه هاي درخت) گرفته شده است. به همين سبب در زبان انگليسي آن را « ايراك » تلفظ مي كنند؛ به معناي جاي پر نخل و درخت، كه برگرفته از كلمه فارسي « ايراه » است. سرزمين عراق به لحاظ جغرافيايي، شامل سه منطقه است:
1 ـ استپ و بيابان(در جنوب و غرب)
2 ـ زمين هاي پست و دشت هاي دجله و فرات (ديار بكر و آرارات)
3 ـ ناحيه هاي كوهستاني (در شمال و شمال شرق)
دو رود دجله و فرات، كه از تركيه سرچشمه مي گيرد، طولاني ترين رودهاي عراق با 1851 و 2700 كيلومتر است و در شمال بصره به هم مي پيوندد و پس از تشكيل شط العرب، كه امروزه آن را « اروند رود » مي نامند، و طي 190 كيلومتر به خليج فارس مي ريزد. گاهي اين دو رودخانه طغيان كرده و كمبود بارش و بارندگي را برطرف مي سازد، زيرا بارش متوسط سالانه در آن جا 250 ميلي متر است. رودهاي كوچك ديگري از جمله دياله، زاب صغير و زاب كبير نيز از عراق مي گذرد. در سواحل اين رودها كشاورزي، به ويژه كاشت نخل هاي خرما و انواع ميوه، رونق دارد. شايان ذكر است كه از تمامي خاك عراق تنها 3% آن قابل كشت است. دجله و فرات از دير باز سرچشمه حيات و تمدن بوده و تمدن شكوفاي بين النهرين ميان اين دو رود شكل گرفته است و در حقيقت، آباداني، شكوه و برپايي اين سرزمين در گرو اين دو رود است. از ديرباز كناره هاي اين دو رود و ميان آن ها سرزمين هاي پست و حاصل خيزي وجود دارد كه زندگي مردم اين منطقه را تأمين مي كرد. و البته گاهي نيز سيل هاي خروشان بنياد همه آن ها را برمي انداخت. امروزه، سدهاي احداث شده بر روي دجله و فرات، جريان رودها را مهار مي كند. قسمت شمالي عراق در بخشي كه به نام الجزيره يا جزيره ابن عمر مشهور است و در نزديكي آن شهر موصل قرار دارد يكي از حاصل خيزترين سرزمين هاي عراق است. قسمت هايي از بخش مياني عراق نيز به سواد مشهور است
خاک عراق:در عراق دو نوع خاک وود دارد ، خاک رسوبی سنگین که شامل گیاخاک و گل می باشد و در مناطق رسوبی پیدا می شوند و خاک سبک بدون گل و گیاخاک که میزان املاح آن غنی می باشد در مناطق صحرایی آبگيرهاي رودهاي دجله و فرات بيشترين زمين قابل كاشت و اكثر جمعيت را در بر دارد . بيابان جنوب غربي تقريباً نصف مساحت عراق را پوشانده است.
دارای زمستان های سد ملایم و تابستان خشک و بدون ابر.مناطق کوهستانی شمال در راستای مرزهای ایران و ترکیه زمستان سرد و بارشهای سنگینی را در به همراه داردکه گاهی باعث سیل گسترده در مرکز و جنوب میشود.
توپوگرافي
در اين خصوص ميتوان چهارمنطقه را از هم تفكيك نمود:
الف) منطقه كوهستاني شمال شرقي: كه اين منطقه كوهستاني از نظر وسعت بيش از 5 درصد خاك عراق رافراگرفته است كه در واقع دنباله ارتفاعات توروس در تركيه و زاگرس در ايران است .
ب) جزيره: منطقه جزيره از كشور سوريه به داخل عراق مركزي گسترش يافته، دشتي بياباني است كه ارتفاع آن از 450 متر در شمال غربي تا 79 متر تا حوالي بغداد كاهش مي‌يابد.
ج) منطقه جلگه‌اي شرق و جنوب شرقي: اين منطقه در غرب رشته كوههاي زاگرس قرار گرفته ورودهاي دجله و فرات در اين منطقه جريان دارند و درياچه هاي فصلي اين كشور اكثراً در اينمنطقه واقع شده‌اند.
د) صحراي غرب و جنوب غربي: اين منطقه در غرب و جنوب غربي رودخانه فرات قرار گرفته است كه بيشتر اين منطقه را صحرا و بيابان فراگرفته و شيب آن از غرب به شرق است. به طور كل پايين‌ترين نقطه در كشور عراق صفر است كه درآبهاي اين كشور (خليج‌فارس) قرار دارد و بالاترين نقطه آن به نام كوه حاجي ابراهيم با ارتفاع 3602 متر در اين منطقه جاي دارد.
منابع آبي عراق به چهار دسته تقسيم مي‌شوند:
رودخانه ـ درياچه‌ها و هورها ـ سدها ـ آبهای ساحلي خليج‌فارس
الف) رودخانه‌ها
دو رود دجله (به طول 1418 كيلومتر) و فرات (به طول 1200کيلومتر) دورودخانه مهم عراق است كه در سرتاسر اين كشور جريان مي‌يابد و از اتصال اين دو رودخانه شط‌العرب (اروند رود)كه طول آن از ناحيه القرنه تا خليج فارس به 185 كيلومتر مي‌رسد بوجود آمده است.
ب) درياچه ها و هورها
در خاك عراق درياچه‌هايي وجود دارد كه مهم‌ترين آنها درياچه حبانيه درجنوب ردماي است. از ساير درياچه عراق ميتوان از ابودبيس در جنوب درياچه حبانيه و در شمال غرب كربلا و درياچه ثرثار كه به عنوان وسيله‌اي جهت جلوگيري از خطرات طغيان دجله و فرات استفاده مي‌شود نام برد. وسيعترين هورهاي عراق در منطقه به شكل مثلث بين سه شهر عصاره، ناصريه، و قرنه قرار گرفته كه به منطقه هورها معروف است . يكي از وسيعترين هورها درعراق هورالحمار است كه قسمت زيادي از آب رودخانه دجله به آن وارد مي‌شود.
ج) سدها
سدهاي مهم عراق عبارتند از:
1. سد نجمه با ظرفيت 82/3 ميليارد متر مكعب
2. سد دوكان باظرفيت 5/4ميليارد متر مكعب
3. سد دربنديخان باظرفيت 5/3 ميليارد متر مكعب
4. سد سامره كه برروي رودخانه دجله زده شده است
5. سد هنديه كه قديمي‌ترين سد عراق است و بر روي رودخانه فرات ساخته شده است.
6. سد كوت كه بر روي رودخانة دجله ساخته شده است.
د) آبهاي ساحلي عراق در خليج‌فارس
كشور عراق از جنوب از طريق خليج‌فارس با آبهاي آزاد ارتباط دارد و تنها كشور حاشيه‌اي است كه كمترين ساحل را با آبهاي آزاد داراست.
وسعت و شكل
وسعت كل كشور عراق 437.072 كيلومتر مربع بوده كه 432.162 كيلومترمربع آن خشكي و4.910 كيلومترمربع آن مساحت آبي مي‌باشد.طبق تقسيم بندي كشورها از نظر وسعت، عراق جزءكشورهاي وسيع و جمع وجور شمرده مي‌شود. شكل جغرافيايي عراق تقريباً شبيه مثلث مساوي‌الاضلاعي است كه رأس آن متوجه كشور اردن و قاعده بزرگ آن مرز ايران و عراق است ومنتهي‌اليه جنوب شرقي آن با فاصله باريكي به آبهاي خليج فارس مرتبط مي‌شود.
پوشش گياهي
كشور عراق داراي پوشش گياهي استپي است، با توجه به اينكه اين سرزمين تحت تأثير آب وهواي مديترانه‌اي است گياهان مديترانه‌اي نيز در آن رويش دارند. در بخش كوهستاني شمال شرقي عراق از جمله در ارتفاعات بالاتر از 2000 متر، بوته‌هاي پراكنده مي‌رويد، درارتفاعات 700 تا2000 متري جنگل‌هاي بلوط روييده و در ارتفاعات پايين‌تر از 700 متر در فلات‌ها و مناطق نسبتاً هموار كشاورزي بصورت ديم و محصولات گندم، جو وكنجد ديده مي‌شود.در اطراف رودخانه‌ها و نهرها نيز درختان خرما به تعداد زياد كاشته شده و در بخش‌هاي جنوبي بين‌النهرين وجود آبگيرها و هورهاي دائمي باعث رويش نيزارهاي انبوهي شده است.
حیات و حش
آهوی عراقی
آهوی ریم: در مرزهای ایران و عراق یافت می شود و متاسفانه تعداد آن در سالهای اخیر بدلیل صید غیر مجاز بسیار کاهش یافت.
آهوی دشتی: موجود در دشتهای غربی
آهوی جوازی: یک نوع بسیار نادری است ک آب نمی نوشد و در صحرای غربی و مرز عربستان یافت می شود
بز کوهی و بز کوهی سفید که در مناطق کوهی و مناطق کوهستانی با ارتفاع بسیار بالا به تعداد بسیار کم یافت می شود.
شغال و روباه: به تعداد زیاد در کلیه مناطق عراق موجود می باشد.
گرگ: سرتاسر کشور موجود می باشد ولی به دلیل قتل آنها توسط چوپانان تعداد آنها بسیار کاهش یافته است.
گربه های وحشی (wild cat, lynx, leopard): به تعدادی که توازن طبیعی حفظ شود موجود است ولی تعداد ببر بسیار نادر می باشد.
خرس(grizzly Bear): از حیوانات بسیار کمیاب می باشد که در مناطق شمالی و شمال شرقی دیده می شود.
از پرندگان نیز می توان از انواع غاز و غو، فلامینوگو، قرقی، انواع عقاب، کرکس و شاهین و باز یاد کرد.
مشکلات محیط زیستی
تالاب
تالاب های عراق بزرگترین زمین های مرطوب خاور میانه را تشکیل می دهند. متاسفانه پس از دهه هفتاد میلادی به دلیل ایجاد سدهای متعدد و عملیات خشکسازی در زمان صدام تالاب ها دچار مشکل شدند به همین دلیل قبایل عرب نشین مجبور به انتقال به مناطق دیگری جهت سکونت شدند. همچنین تخریب محیط طبیعی منطقه باعث به خطر افتادن حیات وحش و موجودات زنده منطقه می شود.
برنامه 2001 ملل متحد جامعه بین المللی را در ارتباط با از بین رفتن تالاب ها هشدار داد هنگامی که تصاویر ماهواره ای مبنی بر تخریب 90% منطقه تالاب ها را در معرض عموم قرار داد و اشاره نمود که در صورتی که اقدامات جدی در این راستا صورت نگیرد ممکن است تالاب ها طی 3-5 سال آینده کاملاً از بین روند.
کیفیت آبها به دلیل آلودگی به سموم حشرات، فاضلاب های شهری و صنعتی و شوری بسیار پایین است، ولی همچنان عملیات بازسازی آنها در جریان است.
آب آشامیدنی
یکی از سازمان های تخصصی سازمان ملل متحد ارزیابی عمومی در ارتباط با وضع عمومی محیط زیست انجام داد و آژانس آمریکایی توسعه بین المللی مطالعات بهداشتی عمومی انجام داد که بیانگر نیاز شدید شهروندان به آب آشامیدنی بود. اکثر مردم چاره ای جز آشامیدن آبهای غیر بهداشتی از تالاب ها ندارند. مطالعات انجام شده توسط سازمان ملل تاکید کرد که فراهم کردن آب آشامیدنی جزو اولویت های حکومت باید باشد.
اثرات گلخانه ای
کشور عراق به نسبت کشورهای دیگر و کشورهای توسعه یافته8 سهم کمی در تغییرات جوی و گرم شدن کره زمین دارد ولی با توسعه صنعتی و اقتصادی سهم عراق در تولید گازهای گلخانه ای بیشتر می شود و متسفانه با افزایش مشکلات محیط زیستی کره زمین عراق بیش از بسیاری از کشورها زیان می بیند.
بیابان زایی
یکی از مهمترین مسائلی که فشار زیادی روی محیط زیست عراقی ایجاد می کند توسعه مناطق خشک و صحرایی است و صحرا زایی حدود 70% زمین های کشاورزی و 90% دشت ها را به دلیل کمبود آب که خود اثر تغییرات جوی می باشد را تشکیل می دهد و این با افزایش تعداد ساکنین مشکلات تغذیه فراهم می کند.
کم آبی
دشت های آبرفتی عراق منبع تغذیه عراق به شمار می روند ولی 80% از مساحت آن مشکل درجات مختلف شوری و غرقابی را در اثر تغییرات جوی و مدیریت غیر صحیح دارند، همچنین گذر دو رود از کشورهای مجاور تهیهد بزرگی برای ضمانت امکان دریافت آب بصورت مستمر ایجاد می کند. انجمن عربی محیط زیست اعلام کرد که منابع آبی کشور از سال 1995 به میزان قابل ملاحظه ای کاهش یافت بصورتی که میزان آب زلال موجود در قبال هرشخص در سال 1995 برابر با 18.441 متر مکعب بود ولی در سال 2010 به 2.400 برای هرشخص رسید و در سال 2025 پیشبینی می شود که به 1.700 متر مکعب برسد
مساحت
وسعت عراق 437072 کیلومتر مربع می باشد که از این لحاظ شصت و چهارمین کشور جهان محسوب می شود. ازز کل مساحت این کشور 432162 کیلومتر مربع آن خشکی و 4910 کیلومتر مربعنیز مساحت آبها می باشد. عراق بیشترین مرز خاکی به طول 1458 کیلومتر را با ایران دارد و همچنین 58 کیلومتر مرز آبی در خلیج فارس دارد.
موقعیت
موقعیت نسبي و رياضي
كشور عراق بين 29 درجه تا 36درجه و 30 دقيقه عرض شمالي و 38ْ درجهت48درجه طول‌هاي شرقي قرار گرفته است. اين كشور بدليل قرارگيري در كمربند بياباني وحاشيه مدار رأس‌السرطان به عنوان گرمترين مدار نيمكره شمالي بجز در مناطق شمالي و شمال شرقي متوسط باران سالانه آن به 100 تا 170 سانتيمتر مي‌رسد.
موقعیت عمومي
اين كشور در منطقه جنوب غربي آسيا و در تقاطع سه قاره آسيا، اروپا و افريقا قرار گرفته است. كشورهاي ايران در شرق، تركيه درشمال،سوريه و اردن در غرب و عربستان سعودي و كويت درجنوب، همسايگان عراق را شامل مي‌شوند. طول كل مرزهاي عراق 3650كيلومتر است كه مرزمشترك آن با ايران 1458 كيلومتر ، بااردن 181، باكويت 240، باعربستان 814 ، با سوريه 605وباتركيه 352 كيلومتر است.
کل مساحت: 437.072 کیلومتر مربع
خشکی: 432.162 متر مربع
آب: 4.910 متر مربع
مسافت مرز:3.650 کیلومتر هم مرز با کشورهای:
ایران به مسافت1.458 کیلومتر،اردن 181 کیلومتر، کویت 240 کیلو متر، سوریه 605 کیلومتر، عربستان سعودی 818 کیلومتر و ترکیه 352 کیلومتر
مرز ساحلی:58 کیلومتر
دریای سرزمینی12 نانومتر
موقعيت استراتژيك
كشور عراق به دليل قرار گرفتن در تقاطع سه قارة آسيا، اروپا و آفريقا و مسير شرق به غرب ازموقعيت استراتژيكي خاصي برخوردار است. اين كشور باداشتن دشت‌ها و زمين‌هاي حاصلخيز و آبهاي فراوان پيوسته در معرض تاخت و تاز بوده است. وجود منابع نفتي و همسايگي با خليج فارس و همچنين قرار گرفتن در همسايگي كشورهاي غير عرب (ايران و تركيه) بر اهميت استراتژيكي آن افزوده به طوريكه همواره مورد توجه ابرقدرتها بوده است.
آب و هوا
آب و هوای کشورعراق (به جز شمال) عمدتاً صحرایی است و زمستان‌های خنک و گاه سرد و تابستان‌های خشک و گرم و آفتابی دارد. دمای هوا در تابستان در بیشتر جاهای این کشور به ۴۰ درجه سانتیگراد و در برخی مناطق به ۴۸ درجه میرسد. دمای هوا به ندرت در زمستان بالای ۲۱ درجه می‌رود و در شرایط سخت بین ۱۵ تا ۱۹ درجه و در شب‌ها تا حد ۲ تا ۵ درجه قرار می‌گیرد. مناطق کوهستانی شمال اغلب از زمستان‌های سرد با بارش برف و باران برخوردار است که گاهی موجب طغیان رودخانه‌ها میشود. به طور معمول بارندگی در این کشور کم است، در بیشتر مناطق سالانه کمتر از ۲۵۰ میلی‌لیتر بارش وجود دارد. این بارش‌ها هم بیشتر در زمستان رخ می‌دهد. باران‌های تابستانی به جز در شمال بسیار به ندرت اتفاق می‌افتند.
سرزمین عراق غالباً بیابانی میباشد , دارای زمستان های سد ملایم و تابستان خشک و بدون ابر.مناطق کوهستانی شمال در راستای مرزهای ایران و ترکیه زمستان سرد و بارشهای سنگینی را در به همراه داردکه گاهی باعث سیل گسترده در مرکز و جنوب میشود.
آب و هوا و اقلیم
كشور عراق داراي آب و هواي گوناگون است و از اين نظر به سه بخش تقسيم مي‌شود:
الف) ناحيه شمالي
كه نواحي كوهستاني را در بر مي‌گيرد و داراي آب و هواي مديترانه‌اي است. اين منطقه داراي زمستانهاي سرد، طولاني و پر برف و تابستان‌هاي معتدل و گرم مي‌باشد بارش باران در اين منطقه نسبت به ساير مناطق عراق بيشتر بوده و ممكن است به 100 ميليمتر در سال برسد.
ب) ناحيه مركزي و جنوب غربي
از شما ل كشور به سمت جنوب بر گرمي هوا افزوده شده و در جنوبو جنوب غربي كشور تحت تأثير بادهاي گرم و خشك عربستان قرار گرفته و داراي تابستان‌هاي گرم وخشك و طولاني است. گرمترين ماههاي سال در عراق از ارديبهشت تا شهريور است. ميزان بارش در اين منطقه در كوهپايه‌ها به 300 ميليمتر مي‌رسد و در جلگه‌هاي جنوبي بيش از 120 تا 250 ميليمتر نيست.
ج) ناحيه جنوب شرقي
در اين ناحيه به خاطر وجود آب و هواي خليج فارس هواي گرم و مرطوبي حاكم است به طوريكه درجه حرارت به بيش از50درجه مي‌رسد. اين ناحيه داراي تابستان‌هاي گرم وزمستان‌هاي متعادل است. تقريباً 90 درصد بارش عراق بين ماههاي نوامبر و آوريل اتفاق مي‌افتد كه بيشترين بارش آن در ماههاي فصل زمستان از دسامبر تا مارس است.
اماکن توریستی
رود فرات
رود معروف فرات در دشت کربلا در نزدیکی اماکن مذهبی است، این رود به دلیل اینکه حضرت عباس برای آوردن آب به این رود آمده بود و در این محل به شهادت رسید معروف است.
بابل
بابل، مرکز بین النهرین با قدمتی بیش از 2 هزار سال یکی از مشهور ترین شهر های جهان است و در 52 مایلی جنوب بغداد واقع شده است. 2300 سال قبل از تولد مسیح این شهر سر آغاز تمدن بشری و همچنین یک مرکز فرهنگی، هنری، علمی و ادبی نیز بوده است. این شهر به دلیل اینکه در مرکز 2 رودخانه ی دجله و فرات است، پایتخت حکومت 10 امپراطوری بوده است. دیوارهای عظیم اطراف شهر باعث شده بود که بابل یکی از قدرتمند ترین شهرهای جهان باشد، و به همین دلیل مردم زیادی برای زندگی آنجا را انتخاب می کردند. همچنین بابل جزو عجایب هفتگانه ی جهان نیز هست، باغ های معلق بابل که به گفته ی تاریخ شناسان دیوارهای 80 فوتی بلند و بزرگی داشتند، گیاهان زیبا و مختلفی بر روی این دیوارها رشد کرده اند و همچنین خانه های باغ ها چندین تراس زیبا و شگفت انگیز نیز داشته اند، البته محل دقیق این باغ ها هنوز مشخص نشده است. همچنین بابل به داشتن برج های بابل که در متون دینی نیز از آنها یاد شده است، مشهور است.
زیگورات اور
زیگورات ها معابد هرم مانندی هستند که در زمان های باستانی در بین النهرین بنا می شدند، این زیگورات ها معمولا در عراق و ایران بنا می شدند. قدیمی ترین زیگورات که به زیگورات اور معروف است، 21 قرن قبل از میلاد مسیح به دستور شاه اورنامو بنا شده است. در بالای این زیگورات معبدی وجود دارد که محل دفن شاهزاده نانا، حامی شهر اور است. امروزه هنوز زیگورات هایی در جنوب عراق وجود دارند که از آنها به منظور کشاورزی و آموزش علوم دینی استفاده می شده.
زیگورات کوریگالزو
زیگورات کوریگالزو حدود 1400 سال قبل از میلاد مسیح به دستور پادشاه کوریگالزو، پادشاه سلسله ی کاسی ساخته شده است، این زیگورات اکنون در 19 مایلی غرب بغداد واقع است.این زیگورات به افتخار خدای انیل ساخته شده و همچنین محل مهمی برای مسافران به بغداد بوده است. در دوران جدید زیگورات ها محل تفریح و گذراندن اوقات فراغت خانواده ها هستند.
ارگ کرکوک و آرامگاه دانیال نبی
در مرکز کرکوک ، یک شهر تاریخی و باستانی در قسمت کردستان عراق که حدود 880 سال قبل از میلاد مسیح ساخته شده است وجود دارد. به گفته ی مورخان این شهر توسط پادشاه آشور بانیپال دوم به دلیل مقاصد دفاعی و امنیتی ساخته شده است، که بعد ها 72 برج نیز در طول حکومت پادشاه سلوکی در این شهر بنا شد، ارگ در بالای یک تپه ی 130 فوتی بنا شده است. درون ارگ بناهای تاریخی زیادی از جمله " کلیسای سرخ" ، " مسجد گند سبز" و " آرامگاه دانیال نبی " وجود دارد.
قصر عباسی بغداد
آخرین کاخ باقی مانده از سلسله ی عباسی که مشرف به رودخانه ی دجله در مرکز شهر است. به گفته ی تاریخ شناسان دو داستان در مورد این کاخ وجود دارد، یکی اینکه سلسله ی عباسی در این کاخ زندگی می کردند که بنیان گذار اسلام نوین از قرن 8 تا 13 هجری در بغداد بوده اند که به آن دوران عصر طلایی اسلام نیز می گویند. داستان دیگر این است که خلیفه ی خاندان آل ناصر الدین الله، در دوران خلافت خود دستور ساخت این بنا را به دلیل اهداف آموزشی داده بود و این بنا در واقع، مدرسه ی بغداد بوده است.
جاذبه ارگ اربیل
ارگ اربیل یا قلعه هاولر تل یا ماهوریست که مرکز تاریخی شهر اربیل عراق محسوب میشود و بعنوان قدیمی ترین شهر مسکونی دنیا شناخته شده است. اولین شواهد سکونت در این شهر به قرن پنجم قبل از میلاد و شاید قبل تر از آن برمیگردد. ساختمان های بالای این تل که از منطقه هموار اطراف خود، ۲۵ تا ۳۵ مر بالا آمده است، در امتداد منطقه ای بیضی شکل ۴۳۰ در ۳۴۰ متری که حدود ۱۰۲ هزار متر مربع را اشغال کرده است قرار گرفته اند. تنها بنای مذهبی این ارگ که امروزه همچناان برپاست، مسجد ملا افندیست. این ارگ در روزهای پر رونق خود به سه قسمت یا محله تقسیم میشده: سراها، تکیه ها و توپخانه.
جاذبه شقلاوه
شقلاوه در ۵۱ کیلومتری مرکز شهر اربیل قرار دارد و بین دو کوه صفین و سرخ در ارتفاع ۹۶۶ متری از سطح دریا واقع شده است. شقلاوه به خاطر طبیعت، جنگل و کوه های زیبای خود بسیار مشهور است و درختانی همچون بلوط، تانین و بوته های زیبا را در خود جای داده. حیواناتی همچون بز کوهی، گرگ، گراز و انواع پرندگان نیز در این مناطق زندگی میکنند. نمای بالای کوه به پایین بسیار زیبا و خیره کننده است و سالانه هزاران توریست از داخل و خارج عراق را به این مکان زیبا جذب میشوند.
جاذبه پارک آبی اربیل
این پارک آبی که مساحتی حدود ۲۰۰۰ متر مربع دارد در سال ۲۰۰۷ افتتاح شد و امروزه شامل وسایل تفریحی، سرسره های آبی، دریاچه ها، استخر شنا و مراکز ماساژ بسیار برای سنین خردسال تا بزرگسال میباشد. بخشی از مجموعه پارک آبی اربیل را یک رستوران، کافه، مرکز بولینگ و دو زمین تنیس به خود اختصاص داده است.
جاذبه موزه منسوجات کردی
در این موزه خصوصی که در مرکز قلعه اربیل واقع شده میتوانید از زیبایی و ریزه کاری پارچه های زیبای دستباف میراث فرهنگی کردها لذت ببرید. بافندگی جزء لاینفک زندگی کردهاست و نیمی از قالیچه های این مجموعه از کردستان ایران در این موزه قرار گرفته اند. در نزدیکی این موزه، عتیقه فروشی جالبی نیز وجود دارد که در سال ۲۰۰۸ در آتش سوزی سوخت و بازسازی شد.
جاذبه مناره مظفریه
مناره مظفریه یا چولی مناره در زبان کردی، مناره ای آجری در پارک مناره در قسمت غربی اربیل است. این مناره با ارتفاع ۳۶ متری خود، در سال ۱۲۳۲-۱۱۹۰ میلادی در دوران مظفرالدین ابو سعید الکوکبوری، پادشاه آن زمان اربیل ساخته شد. مناره مظفریه از پایه ای هشت گوش با ردیفی از طاق ها، بدنه ای بلند و استوانه ای شکل و بالکنی که مابین پایه و بدنه قرار دارد تشکیل شده. نمونه هایی از خط کوفی را بر روی این مناره تاریخی میتوانید مشاهده کنید.
جاذبه بازار قیصری
بازاری سرپوشیده که در جنوب قلعه اربیل و مرکز شهر قرار دارد. قیصری ورودی های بسیاری از کوچه های اطراف دارد و مانند راه پر پیچ و خمیست که مملو از مغازه های کوچک و بزرگ سنتی جالب است. بیشتر کوچه ها برای سهولت خرید، به اجناس خاص اختصاص داده شده اند. گوشه شمال شرقی قیصری کوچه ای شمال-جنوبی را در خود جای داده که در آن عسل و لبنیات به فروش میرسد.
جاذبه پارک شهید سامی عبدالرحمن
پارکی عظیم با زمین های بازی، کافه های بسیار، دریاچه ها، باغ رز، باغ های آواز، دشت های آرام، بنای یادبود شهدا، رستوران، بازار و یک قطار مینیاتوری زیبا. دریاچه زیبای این پارک با فواره ها و قایق های موتوری برای بازدیدکنندگان از جمله جذابیت های این پارک است.
جاذبه پارک و گالری هنری شانه در
پارکی جدید و بزرگ با یک گالری هنری کوچک غار مانند که یکی از پر بازدیدترین گالری های دنیاست و اولین گالری دائمی اربیل محسوب میشود. با رفتن به بام گالری میتوانید از نمای زیبی پارک لذت ببرید و از مجسمه های سنگی حیوانات دیدن کنید.
تقسیمات کشوری
نقشه تقسیمات کشوری عراق
عراق دارای هجده استان (به عربی: محافظة) (به کردی: پارێزگا) میباشد. هر استان به چند شهرستان (به عربی: قضاء) تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیهی تعریف‌شده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه‌رسمی به نام پیشمرگه دارد.
۱. بغداد
۲. صلاح‌الدین
۳. دیاله
۴. واسط
۵. میسان
۶. بصره
۷. ذی‌قار
۸. مثنی
۹. قادسیه
۱۰. بابل
۱۱. کربلا
۱۲. نجف
۱۳. انبار
۱۴. نینوا
۱۵. دهوک
۱۶. اربیل
۱۷. کرکوک
۱۸. سلیمانیه
کشور های همسایه
کشور عراق از شمال با کشور ترکیه، از جنوب با کویت و عربستان، از شرق با ایران و از غرب با اردن و سوریه همسایه است. در واقع اکثر مرزهای این کشور به جز بخش کوچکی که به خلیج فارس منتهی می گردد را مرزهای خشکی تشکیل می دهد.
بندرگاه
عراق در زمره کشورهای درحال پیشرفت در خصوص زیر ساخت های حمل و نقل به شمار می رود. بندر مهم این کشور بندر بصره است که در جنوب شرق عراق قرار دارد. دیگر بنادر مهم کشور عراق شامل ام قصر، خور الزبیر، ابوفلوس و خورالعمایه می باشد.
حمل و نقل
این کشور از لحاظ سیستم های حمل و نقل جاده ای ، ریلی و آبی زیرساخت های حمل و نقل از جمله جاده ها و فرودگاه ها از وضعیت نسبتاً مناسبی برخوردار است. مشخصات سیستم حمل و نقل عراق شامل حمل ونقل جاده ای ، ریلی، دریایی و هوایی به صورت های ذیل می باشد:
ریلی
عراق دارای شبکه خطوط ریلی به طول بیش از 2.272 کیلومتر است. این شبکه در بردارنده خطوط ریلی استاندارد می باشد. با توجه به وسعت متوسط کشور عراق ، سیستم راه آهن بیشتر مساحت این کحشور را در بر گرفته است و قطار از وسایل متداول حمل و نقل مسافر و بار به شمار می رود.
دو خط آهن مهم این کشور از بغداد و موصل تا مرز سوریه ادامه دارد به شبکه ریلی ترکیه وصل می شوندیک خط داخلی نیز میان شهرهای بغداد و بصره وجود دارد.
دریایی
عراق دارای 5.279 کیلومتر راه آبی می باشد که بخش بزرگی از آن یعنی 1.200 کیلومتر در فرات و 1.418 کیلومتر نیز در دجله است. تعداد ناوگان دریایی عراق شامل 13 فروند کشتی (11فروند باربر و 2 فروند نفتکش) می گردد.
به سبب ناچیز بودن مرزهای آبی، حمل و نقل دریایی نسبت به ترانزیت زمینی این کشور حجم بالایی ندارد.
جاده ای
کشور عراق دارای 45.550 کیلومتر جاده است که از این میزان 38.399 کیلومتر آسفالته و 7.151 کیلومتر خاکی و درجه دو می باشد.